Historia Kolei Prawego Brzegu Odry to nie tylko przeszłość górnośląskiego transportu kolejowego, ale także okres w dziejach Bytomia, gdy miasto posiadało dwa główne dworce kolejowe.

Pierwszą linię kolejową pomiędzy Tarnowskimi Górami a Bytomiem otwarto w 1859 roku. Jej przebieg był zgoła odmienny niż dzisiejsza linia S8. Trasa biegła obok czynnej do dziś kolei wąskotorowej Tarnowskie Góry — Wirek.  Linia ta kończyła swój bieg w Karbiu. W wyniku oprotestowana jej przebiegu przez bytomskich wozaków nie została doprowadzona do centrum miasta. Jej dalszy bieg prowadził poprzez Bobrek do Chebzia, gdzie łączyła się z Koleją Górnośląską.

Współczesna linia komunikacyjna biegnąca przez Nakło Śląskie i Radzionków powstała w ramach budowy Kolei Prawego Brzegu Odry. Została zbudowana przez spółkę akcyjną Towarzystwa Kolei Prawego Brzegu Odry. Budowa Kolei Prawoodrzańskiej trwała w latach 1865-1872. Była to druga po Kolei Górnośląskiej linia kolejowa łącząca Wrocław z Górnym Śląskiem i Katowicami, prowadząca aż do Czechowic-Dziedzic.

Linia komunikacyjna Kolei Prawego Brzegu Odry docierała do Bytomia od strony północnej. Połączenie kolejowe otwarto 27 lipca 1869 roku. Jej pozostałości widoczne są w układzie ulic północnej części bytomskiego Śródmieścia. Jedną z ulic poprowadzoną wzdłuż dawnego toru Kolei Prawoodrzańskiej jest ulica Józefa Ignacego Kraszewskiego w Bytomiu wraz z Aleją Andrzeja Sienickiego i Placem Władysława Targalskiego. Wkrótce powstał pierwszy bytomski dworzec Kolei Prawoodrzańskiej położony przy obecnej ul. Powstańców Warszawskich 1. Po wielu latach istnienia, linia ta została zamknięta w roku 1924 w następstwie podziału Górnego Śląska między Polskę a Niemcy.

 

 

Drugim dworcem kolejowym jest istniejący do dziś Dworzec Główny, którego pierwszy gmach otwarto w 1872 roku po uruchomieniu połączenia kolejowego pomiędzy Gliwicami a Bytomiem, będącym przedłużeniem Kolei Górnośląskiej w stronę Bytomia. Już na przełomie XIX i XX wieku oddano do użytku większy gmach Dworca Głównego, położony bliżej wylotu obecnej ulicy Dworcowej.

Po podziale Górnego Śląska Dworzec Główny zyskał na znaczeniu. Jednocześnie wraz z likwidacją Kolei Prawego Brzegu Odry i drugiego dworca w Bytomiu, stał się jedyną, główną stacją kolejową w mieście. Dzisiejszy gmach Dworca Głównego jest efektem modernistycznej przebudowy przeprowadzonej w latach 1929-1930.